![](/media/lib/547/n-kura2-b4deb9bb54100f7362875036461f3461.jpg)
Na Wyspach Japońskich udomowione kury pojawiły się mniej niż 2500 lat temu
25 kwietnia 2023, 06:52Kury to jedne z najbardziej rozpowszechnionych zwierząt domowych. Ludzie hodują je głównie dla jaj i mięsa. Obecnie światowa populacja kur szacowana jest na ponad 33 miliardy osobników. Naukowcy sądzą, że ludzie udomowili kury około 3500 lat temu na terenie dzisiejszej Tajlandii i zrobili to nie po to, by je zjadać. Nie wiadomo natomiast, kiedy udomowiony drób trafił do Japonii. Dotychczas brak bowiem było jednoznacznych dowodów archeologicznych czy pisemnych
![](/media/lib/546/n-xiongnu1-ba2d34e01cd9d92f9fb0738c6e6293fd.png)
W wieloetnicznym imperium Xiongnu kobiety miały wielką władzę
18 kwietnia 2023, 11:23Na 1500 lat przed Czyngis-chanem, który zapoczątkował budowę największego lądowego imperium w historii ludzkości, mongolscy nomadzi stworzyli swoje pierwsze imperium. Konfederacja Xiongnu powstała w III wieku p.n.e. i przez kilka wieków dominowała na stepach Azji Wschodniej, rzucając wyzwanie imperialnym Chinom i skłaniając je do rozbudowy Wielkiego Muru. Konfederacja Xiongnu była państwem wieloetnicznym o wysokim zróżnicowaniu genetycznym nawet wśród elity rządzącej.
![](/media/lib/546/n-starship-4e4a0929ff634c419d80907c26baf1ac.jpg)
SpaceX przetestuje dzisiaj najpotężniejszą rakietę w dziejach
17 kwietnia 2023, 11:09AKTUALIZACJA: Inżynierowe SpaceX nie poradzili sobie z problemami z ciśnieniem w rakiecie Super Heavy. Test został odwołany. Dzisiaj o godzinie 15:00 czasu polskiego ma odbyć się testowy lot najpotężniejszej rakiety w dziejach, systemu Starship firmy SpaceX. Pojazd załogowy został zintegrowany z rakietą Super Heavy i czeka na stanowisku startowym. Start może odbyć się pomiędzy godziną 15:00 a 16:30, chociaż Elon Musk nie wyklucza, że zostanie odwołany. SpaceX bardzo ostrożnie podchodzi to pierwszego testu tak potężnej rakiety
![](/media/lib/546/n-ewangeliasyr-a43d06e2bc67e29cec013a2d80548315.jpg)
Znaleziono jeden z najstarszych przekładów Ewangelii. To zaledwie 4. znany przekład syryjski
13 kwietnia 2023, 08:56Przed 1300 laty pewien skryba w Palestynie wymazał tekst starego manuskryptu, by odzyskany w ten sposób pergamin wykorzystać do spisania nowego dzieła. Kilkaset lat później tekst zapisany przez Palestyńczyka również został usunięty. Tym razem przez skrybę gruzińskiego. Minęło 1000 lat i austriacki uczony odkrył podwójny palimpsest, zawierających jeden z zaledwie czterech znanych syryjskich przekładów Ewangelii. To niezwykle ważne znalezisko, gdyż przekłady takie zaczęły powstawać już w II wieku
![](/media/lib/545/n-elonmusk-40555b3ad775c4c3164f0f38675ca543.jpg)
Neuralink Elona Muska. Szumne zapowiedzi i wyboista droga ku ich realizacji
4 kwietnia 2023, 17:34Przed kilku laty głośno było o Neuralink, firmie Elona Muska, który obiecał stworzenie implantu łączącego ludzki mózg z komputerem. Przed kilkoma miesiącami biznesmen ogłosił, że do maja bieżącego roku rozpoczną się testy implantu The Link na ludziach. Jednak przed Neuralinkiem może być bardzo wyboista droga. Federalna Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) odrzuciła wniosek o testy urządzenia, a dwa amerykańskie ministerstwa prowadzą śledztwo ws. działań firmy Neuralink.
![](/media/lib/544/n-gepard-297667dee03b39a3f3dae1144db60ae2.jpg)
Pierwsze od 70 lat narodziny geparda w Indiach
29 marca 2023, 15:26Po raz pierwszy od 70 lat w Indiach przyszły na świat młode gepardy. Narodziny młodych, z rodziców sprowadzonych z Afryki, to dobra wiadomość, gdyż gepardy na całym świecie są narażone na wyginięcie. Nie zmienia to jednak sytuacji skrajnie zagrożonego podgatunku – geparda azjatyckiego – który może zniknąć z powierzchni Ziemi w ciągu kilku najbliższych lat.
![](/media/lib/544/n-esnazodiak-c0eecd0a2b8817cb12c12f69ca57ffb2.jpg)
Odnowili wyjątkowy egipski zabytek. W świątyni w Esna można podziwiać znaki zodiaku
29 marca 2023, 10:12Niemiecko-egipski zespół odsłonił kolejny fragment kolorowego odrestaurowanego sufitu w świątyni w Esna. Tym razem odnowiono reprezentację niebios, w skład której wchodzi kompletny zestaw znaków zodiaku. Przedstawienia zodiaku są bardzo rzadkie w egipskich świątyniach. Zodiak to część astronomii babilońskiej i nie pojawia się w Egipcie przed okresem ptolemejskim, wyjaśnia profesor Christian Leitz z Uniwersytetu w Tybindze.
![](/media/lib/543/n-wjosa-2f8341f565ac4e24b65bdef7d13018d7.jpg)
Ekolodzy mają powód do radości. Jedna z ostatnich dzikich rzek uznana parkiem narodowym.
21 marca 2023, 12:40Albańscy ekolodzy odnieśli znaczące zwycięstwo. Jedna z największych swobodnie płynących rzek Europy, Wjosa, została uznana za park narodowy. Ochroną objęto 127 km2 rzeki, jej okolic i dopływów. Udało się więc ocalić wyjątkowe miejsce. Jeszcze 4 lata temu rząd Albanii planował wybudowanie na Wjosie 8 zapór, które miałyby wytwarzać energię. Zapory zmieniają naturalny przepływ rzek, prowadza do zmian temperatury wody, gromadzenia się osadów, zmian chemicznych i zakwitów toksycznych glonów
![](/media/lib/541/n-leicester1-aad43dcb048b7325525cfc8286659b76.jpg)
Przy katedrze w Leicester odkryto ruiny rzymskiej świątyni
9 marca 2023, 11:02Przy katedrze w Leicester, pod wyburzonym budynkiem Old Song School, znaleziono ślady rzymskiej świątyni sprzed 1800 lat. Prace archeologiczne ujawniły piwnicę rzymskiego budynku, w której znajdowała się podstawa kamiennego ołtarza. Wskazuje to, że w tym miejscu znajdowała się świątynia lub pomieszczenie kultu.
![](/media/lib/541/n-karol-3d824a4902d4b1ca95c22a53cc2877eb.jpg)
Monarchia idzie z duchem czasu. Olej koronacyjny bez produktów zwierzęcych
6 marca 2023, 18:25W Bazylice Grobu Świętego w Jerozolimie poświęcono olej, którym podczas koronacji zostanie namaszczony król Karol III. Namaszczenie świętym olejem było jednym z najważniejszych elementów koronacji w tradycji europejskich monarchii. Obecnie zachowało się podczas koronacji brytyjskich monarchów. Jednak uświęcony tysiącleciami tradycji rytuał został dopasowany do czasów współczesnych